Acht inzichten over turboschade en motoronderhoud

Turboschade… Deze melding gaat vaak samen met een heleboel alarmbellen. Logisch, het is een kostbaar onderdeel en er gaan veel uren in zitten. Een groot risico bij turboreparaties is herhaalschade. Deze acht inzichten maken duidelijk hoe belangrijk motoronderhoud is om turboschade én herhaalschade te voorkomen.

Inzicht 1: De turbo slijt eigenlijk niet

Veel onderdelen aan de auto moeten op z’n tijd worden vervangen. Denk aan banden of remschijven. De turbo slijt eigenlijk niet, behalve mechanisch belaste onderdelen zoals een wastegateklep of variabele nozzles. De turbo maakt maar liefst 200.000 toeren per minuut en dat kan hij vele honderdduizenden kilometers en tientallen jaren blijven doen. Er is echter één voorwaarde om die geweldige prestatie te kunnen leveren. En dat is dan meteen inzicht nummer 2…

Inzicht 2: De turbo is gevoelig voor externe invloeden

De turbo is perfect ontworpen voor zijn taak. Meer dan de juiste, schone olie en schone lucht heeft hij eigenlijk niet nodig. Maar zo sterk als hij is, hij is enorm gevoelig voor externe invloeden. Zodra hij niet meer ongestoord lucht kan aanzuigen en z’n uitlaatgassen kwijt kan, gaat men dat vroeg of laat merken aan storingsmeldingen. Om maar te zwijgen van de verwoestende werking door losgeraakte moertjes of slijtagedeeltjes van een distributieriem.

Inzicht 3: Niet de turbo zélf is complex maar het samenspel

Het is precies deze gevoeligheid waardoor turbotechniek ingewikkeld is. Hoewel turbo en motor niet mechanisch met elkaar verbonden zijn, komt een storingsvrije turboprestatie neer op storingsvrij samenspel tussen turbo, brandstofsysteem, elektrisch systeem en motormanagement. En dat is de reden waarom een turbostoring meestal niet aan de turbo zelf ligt. Waaraan dan wel? Dat kunnen talloze verschillende oorzaken zijn. En het is essentieel om de juiste oorzaak te vinden, want… op naar inzicht 4.

Inzicht 4: Turboschade is bijna altijd gevolgschade

Stel, u lost niet de ware oorzaak voor de turboschade op. U legt de auto aan de monitor, leest uit ‘turbodrukproblemen’ of ‘underboost’, u bestelt een nieuwe turbo en monteert die perfect volgens voorschriften. Dan krijgt ook de nieuwe turbo te maken met dezelfde omstandigheden waardoor de vorige turbo is beschadigd. Dat kan een paar maanden goed gaan, maar op een gegeven moment meldt de eigenaar van de auto zich opnieuw bij u. Twijfelt u of u de oorzaak voor de turboschade heeft gevonden? Als u uw nieuwe turbo vóór montage registreert bij Turbo’s Hoet, wordt u binnen 30 minuten gebeld door één van onze turbospecialisten die samen met u de juiste diagnose stelt.

Inzicht 5: Bij motorolie telt kwantiteit en kwaliteit

Veel turboschade ontstaat door onvoldoende smering. Iets dat u met goed onderhoud voorkomt. Het gaat er niet alleen om dat er genoeg olie is, het moet de juiste olie zijn, zoals is voorgeschreven in de voertuigspecificatie. En, zoals we bij inzicht 2 al zeggen, het moet ook schone olie zijn. Zodra de olie vervuild raakt, kan de turbo daar last van krijgen. Zelfs als de auto weinig rijdt, veroudert de olie. Bijvoorbeeld doordat er vocht in komt. Innovaties hebben de kwaliteit van olie ondertussen zodanig verbeterd, dat specificaties nu een hogere interval voor olieservice voorschrijven. Het is van groot belang om deze na te leven en de voorgeschreven interval zeker niet te overschrijden.

Om dit goed te begrijpen, zullen we wat meer uitleg geven over de twee belangrijkste functies van olie: smeren en koelen. De olie wordt rondgepompt. Op die manier kan de olie de warmte die ontstaat afvoeren via de oliekoeler. Uiteindelijk komt de olie weer terug in het carter, samen met slijtagedeeltjes of koolstofdeeltjes, die onderweg zijn meegekomen. Het oliefilter houdt het meeste vuil wel tegen, maar niet alles. De vuildeeltjes die ondanks het oliefilter in de olie blijven zitten, verstoren de smerende werking van de olie waardoor bovendien de temperatuur oploopt. En zo neemt de kwaliteit van de olie verder af, want olie is gemaakt om goed te presteren tussen 60 en 120°C.

Daarboven werken de additieven, die aan de olie worden toegevoegd om te voorkomen dat de olie verzuurt, niet goed. Het verzuren is een natuurlijk gevolg van het verbrandingsproces. Als de olie verzuurt, wordt hij nóg dunner en daardoor neemt de smerende werking af. Die is er namelijk op gebaseerd dat een dunne oliefilm ervoor zorgt dat de draaiende delen elkaar niet raken. Is de olie te vloeibaar, dan is de oliefilm te dun, waardoor de delen elkaar wél raken en dus ook weer de temperatuur oploopt.

Naast het scheiden van draaiende delen, beschermt motorolie ook tegen corrosie. Behalve wanneer de olie is verzuurd, dan kan de olie juist corrosie van verschillende motoronderdelen veroorzaken. Een andere oorzaak voor afnemende viscositeit van de olie is overigens brandstofvermenging. Als bijvoorbeeld het regeneratieproces van het roetfilter niet correct verloopt, kan het gebeuren dat er wat van de brandstof in de olie terechtkomt. Bijvoorbeeld wanneer voor de regeneratie de temperatuur in de uitlaat wordt verhoogd door middel van het inspuiten van extra brandstof. Dan kan er brandstof via de olieschraapveren langs de cilinderwand het carter binnenkomen.

Inzicht 6: De turbo moet z’n uitlaatgassen kwijt kunnen

Als een roetfilter of katalysator is verstopt, krijgt de turbo last van verhoogde uitlaatgastegendruk. De hevel van de variabele overdrukregeling van de turbo is een open verbinding. Normaal stromen uitlaatgassen niet via die open verbinding naar buiten. Dat komt doordat uitlaatgassen een enorme snelheid hebben en er in een gezonde situatie een goede doorstroming plaatsvindt via het roetfilter en katalysator. Is die doorstroming echter niet optimaal, dan kunnen de uitlaatgassen niet anders dan een alternatieve route zoeken. In deze situatie kunnen uitlaatgassen via de hevel van de overdrukregeling naar buiten worden geblazen.

Een ander effect van extreem verhoogde tegendruk is dat uitlaatgassen langs de olieafdichting aan de uitlaatzijde het lagerhuis binnen kunnen komen. De temperatuur van de aanwezige olie neemt dan toe waardoor de rotor en lagers onvoldoende gesmeerd worden. De aanwezige olie kan zelfs verbranden. Het inwendige van de turbo raakt verstopt en de smering is onvoldoende. Door de hitte bestaat de kans dat het turbinehuis gaat scheuren. De roetdeeltjes uit de uitlaatgassen hopen zich op in het turbinehuis waardoor de drukregeling (wastgate en nozzle) vervuilt, met als gevolg dat er overmatige slijtage ontstaat, of dat de drukregeling gaat vastzitten. En hierdoor kunnen er drukproblemen ontstaan.

Inzicht 7: De turbo moet schone lucht aan kunnen zuigen

De werking van een turbo berust op het onder druk toevoegen van extra lucht aan de motor. Daardoor is de verbranding optimaal waardoor de motor betere prestaties kan leveren. Een schoon inlaatsysteem vormt minimale weerstand, waardoor er maximaal lucht doorheen gevoerd kan worden. En dat komt de efficiëntie ten goede. Monteer dus regelmatig een nieuw luchtfilter en reinig de luchtaanzuigslang tot en met het inlaatspruitstuk en inlaatpoorten. De intercooler zal eventuele olieresten vanuit de carterventilatie en uit de turbo opvangen. Het is dus ook aan te raden om deze periodiek te controleren en, als nodig, te reinigen.

Inzicht 8: Neem de turbo op in de standaard onderhoudsbeurt

Naast bovenstaande aandachtspunten kunt u veel turboschade voorkomen door bij elke onderhoudsbeurt ook de turbo te controleren op speling op de rotor. Check daarnaast ook de luchtinlaatzijde op beschadigingen en de uitlaatzijde op uitlaatgaslekkage. Zo heeft u de meeste kans om eventuele oorzaken voor turboschade te ontdekken vóórdat er turboschade ontstaat.

Goed om kennis en kunde te delen

Al met al is de turbo een prachtig stukje techniek. Juist omdat er veel kennis over het functioneren van verbrandingsmotoren bij komt kijken. Zelfs voor de zeer ervaren automotive professionals is een turbostoring nog wel eens een uitdagend vraagstuk… Tot de uiteindelijke oorzaak wordt gevonden in een bijna onvindbaar scheurtje in de binnenmantel van de slang van de intercooler, om maar eens een voorbeeld te noemen. Daarom is het goed dat we hier op deze plek onze kennis en kunde delen.