Bi-turbo’s ontrafeld: twee turbo’s, één doel

Twee turbo’s op één motor. Klinkt als overdaad? Welnee. Het is juist een slimme manier om meer trekkracht, minder verbruik en een lekker soepele gasrespons te krijgen. Maar wat bedoelen fabrikanten nu eigenlijk met ‘bi-turbo’, ‘twin-turbo’ of ‘2-stage turbo’? En hoe werken die systemen precies? Tijd om de turbo-jungle te ontrafelen – voor eens en altijd.

Bi-turbo parallel: teamwork zonder gedoe

Bij een parallel systeem werken twee turbo’s gelijktijdig en onafhankelijk van elkaar. Elk wordt aangedreven door de uitlaatgassen van een eigen cilinderbank – ideaal voor motoren met een V-configuratie of twee evenredige uitlaatpoorten.

Je ziet het onder andere bij de Renault Trafic en Opel Vivaro 1.6 dCi (twin-turbo dieselmotoren met 125–145 pk). Hier zorgen twee kleinere turbo’s voor een snelle respons zonder ingewikkelde schakeling. Technisch werkt het zo: elke turbo heeft z’n eigen turbinehuis en compressor. Ze zuigen elk lucht aan, comprimeren dat, en sturen het via een intercooler naar het inlaatspruitstuk. De wastegates regelen individueel de druk per turbo, en een centrale sensorsetup houdt alles in balans.

Voordeel? Robuust, snel reagerend en relatief eenvoudig te diagnosticeren. Nadeel? De drukopbouw hangt af van hoe goed beide turbo’s werken. Als één minder presteert, krijg je al snel een onbalans.

Bi-turbo serieel: turbo op turbo

Bij een serieel systeem – ook wel dual-stage of 2-traps genoemd – worden de turbo’s na elkaar geschakeld. De kleine hogedrukturbo zorgt voor snelle druk bij lage toerentallen. Daarna neemt de grote lagedrukturbo het over, voor extra adem bij hogere snelheden. Je vindt dit type bijvoorbeeld op de Renault Master 2.3 dCi met de M9T-motor, waarin een HP- en LP-turbo samenwerken.

Ook bij de BMW 123d of 535d (met de bekende M57D30TU2 dieselmotor) werkt dit principe: een sequentieel twin-turbo systeem met indrukwekkende prestaties over een breed toerengebied. Bij lage toeren gaat alle uitlaatgas naar de kleine turbo. Naarmate het toerental stijgt, opent een bypassklep en schakelt de grote turbo in. Aan de inlaatzijde wordt de lucht eerst gecomprimeerd door de kleine turbo, daarna nog een keer door de grote – voor extra druk en vermogen.

Complex? Zeker. Maar het levert wel koppel én power, en dus een soepel karakter zonder turbogat.

Toerental versus turbodruk: wie doet wat wanneer?

Toerental	Parallel systeem	Serieel systeem
< 1500 tpm	Beide turbo’s starten op, drukopbouw beperkt	Kleine turbo levert snelle reactie
1500–3500 tpm	Stabiele drukopbouw, beide turbo’s actief	Beide turbo’s werken samen, dubbele compressie
> 3500 tpm	Maximale flow, wastegates regelen overdruk	Grote turbo neemt over, kleine wordt (deels) omzeild via kleppen

Voordeel of hoofdpijn? Hangt van het systeem af

Systeem	Voordelen	Nadelen
Parallel	– Eenvoudige opbouw – Betrouwbaar – Snelle drukopbouw	– Beperkte laaddruk per turbo – Minder geschikt bij asymmetrische motorconfiguraties
Serieel	– Hoge laaddruk over breed toerengebied – Compact én krachtig – Snel bij lage én hoge toeren	– Complexer systeem – Meer onderdelen, dus hogere kans op slijtage

Bekende motoren met dubbele druk

• Renault Trafic / Opel Vivaro 1.6 dCi – Parallel twin-turbo – 125–145 pk
• Renault Master 2.3 dCi (M9T) – Dual-stage turbo – 135–170 pk
• BMW 123d / 535d (M57D30TU2) – Sequentieel twin-turbo – 204–286 pk
• Mercedes OM651 diesel – 2-stage serieel – ~204 pk
• Audi 3.0 TDI BiTurbo – Serieel – 320 pk

De meeste van deze motoren zijn geen exoten, ze rijden volop rond in werkplaatsen en wagenparken. Juist daarom is inzicht in hun turbosystemen essentieel voor goede diagnose en reparatie.

De moraal: weet wat er onder de kap gebeurt

Of het nu gaat om snelle boost of druk op lange adem, bi-turbo’s leveren serieuze prestaties. Maar als monteur moet je wel weten met welk systeem je te maken hebt. Want een foutcode als P0299 pak je bij een 2-stage diesel totaal anders aan dan bij een parallelle twin-turbo.

Dus de volgende keer dat een klant zegt “hij trekt niet meer lekker door”, weet jij waar je moet zoeken. En welk turbosysteem je voor je hebt.

Wist je dat je in onze kennisbank ook diagnoses kunt opzoeken? Daar vind je bijvoorbeeld mogelijke oorzaken en oplossingen voor de diagnose 'Storing laaddruk sensor Supercharger/Turbocharger'.

Installeer onze webapp op je mobiel en heb Turbo's Hoet binnen handbereik! Altijd en overal toegang tot technische ondersteuning en turbo-expertise.